ตาแห้ง (Dry eye) เป็นโรคตาที่เกิดจากระบบต่อมน้ำตาทำงานผิดปกติ ทำให้มีปริมาณน้ำตาไม่เพียงพอหรือมีการระเหยของน้ำตาที่มากเกินไป ส่งผลให้เกิดอาการไม่สบายตา เช่น เคืองตา แสบตา ตาล้าง่าย ตาแดง มีขี้ตาเมือก ๆ ได้ ตาสู้แสงไม่ได้ น้ำตาอาจไหลมาก เพราะเคืองตา ตามัว มองไม่ชัด ชัดบ้างไม่ชัดบ้าง รู้สึกเหมือนมีสิ่งแปลกปลอมในดวงตา ลืมตายาก รู้สึกฝืด ๆ ในตา (ในตอนเช้า)
สาเหตุตาแห้ง
- ความเสื่อมของต่อมน้ำตาไมโบเมียน (Meibomian gland dysfunction: MGD) เป็นภาวะที่ต่อมน้ำตาไมโบเมียนซึ่งอยู่ที่เปลือกตา ทำหน้าที่สร้างไขมันมาเคลือบชั้นน้ำตาทำงานผิดปกติ ส่งผลให้น้ำตาระเหยเร็วกว่าปกติ ทำให้เกิดอาการตาแห้ง ระคายเคืองตา และอาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ ตามมาได้
- ใส่คอนแทคเลนส์
- อาการภูมิแพ้ที่ตา สิ่งแวดล้อมที่มีฝุ่น ควัน มลภาวะ ก็เป็นสาเหตุหนึ่งที่อาจทำให้เกิดอาการภูมิแพ้ที่ตาได้ เนื่องจากฝุ่น ควัน มลภาวะ เหล่านี้อาจเป็นแหล่งสะสมของสารก่อภูมิแพ้ เช่น ไรฝุ่น ละอองเกสรดอกไม้ เป็นต้น
- ความไม่สมดุลของฮอร์โมนในร่างกาย โดยเฉพาะในเพศหญิง ก็เป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่อาจทำให้เกิดอาการตาแห้งได้
- การจ้องหน้าจอคอมพิวเตอร์หรือสมาร์ทโฟนเป็นเวลานานเกินไป แสงสีฟ้าจากหน้าจอคอมพิวเตอร์หรือสมาร์ทโฟนสามารถทำลายเซลล์จอประสาทตาได้ ส่งผลให้เกิดอาการตาแห้ง ปวดตา ตาพร่ามัว และอาจนำไปสู่โรคจอประสาทตาเสื่อมได้ในระยะยาว
- ยาบางประเภทอาจส่งผลต่อสุขภาพตาได้ ทั้งในระยะสั้นและระยะยาว อาการที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้ยา ได้แก่ ตาแห้ง ตาแดง ปวดตา มองเห็นไม่ชัด ตาพร่ามัว และอาจนำไปสู่โรคตาบางชนิดได้ เช่น ต้อกระจก ต้อหิน จอประสาทตาเสื่อม เป็นต้น
อาการตาแห้ง
- รู้สึกไม่สบายตาเมื่อตื่นนอน
- มองชัดบ้างไม่ชัดบ้าง
- ตาขาวมีสีแดงจากการอักเสบ
- แพ้ลม แพ้แสง
- รู้สึกเหมือนมีทรายหรือฝุ่นอยู่ในตา
- ระคายเคืองตา คันตา แสบตา
ผลที่ตามมาของภาวะตาแห้ง
ภาวะตาแห้งอาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพตาอื่นๆ ได้ เช่น
- กระจกตาอักเสบ กระจกตาอักเสบเป็นภาวะที่กระจกตาเกิดการอักเสบ ส่งผลให้มองเห็นไม่ชัด
- การติดเชื้อที่ดวงตา ภาวะตาแห้งทำให้ดวงตาอ่อนแอลง ส่งผลให้ติดเชื้อได้ง่ายขึ้น
- โรคต้อกระจก โรคต้อกระจกเป็นภาวะที่เลนส์ตาขุ่นมัว ส่งผลให้มองเห็นไม่ชัด
- โรคต้อหิน โรคต้อหินเป็นภาวะที่ความดันในลูกตาสูง ส่งผลให้เส้นประสาทตาถูกทำลาย ส่งผลให้สูญเสียการมองเห็น
การป้องกันภาวะตาแห้ง
สามารถป้องกันภาวะตาแห้งได้ดังนี้
- หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้
- พักสายตาเป็นระยะๆ เมื่อใช้คอมพิวเตอร์หรือสมาร์ทโฟน
- สวมแว่นกันแดดเพื่อป้องกันแสงแดด
- ดื่มน้ำให้เพียงพอ
- รับประทานอาหารที่มีวิตามินเอและซีสูง
ภาวะตาแห้งเป็นภาวะที่พบได้บ่อยและอาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพตาอื่น ๆ ได้ หากมีอาการตาแห้ง ควรพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาที่เหมาะสม
การรักษาตาแห้ง: ทางเลือกที่หลากหลาย
- น้ำตาเทียมเป็นการรักษาที่มีประสิทธิภาพและปลอดภัยสำหรับภาวะตาแห้ง น้ำตาเทียมจะช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นให้กับดวงตา และทำให้ดวงตารู้สึกสบายขึ้น
- ยาหยอดตาบางชนิดอาจช่วยบรรเทาอาการตาแห้งได้ แต่จะต้องอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์
- หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้
- พักสายตาเป็นระยะๆ เมื่อใช้คอมพิวเตอร์หรือสมาร์ทโฟน
- สวมแว่นกันแดดเพื่อป้องกันแสงแดด
- ดื่มน้ำให้เพียงพอ
- รับประทานอาหารที่มีวิตามินเอและซีสูง
บทสรุป
การรักษาตาแห้งมีหลายทางเลือก แพทย์จะพิจารณาเลือกวิธีการรักษาที่เหมาะสมให้กับผู้ป่วยแต่ละราย หากมีอาการตาแห้ง ควรพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาที่เหมาะสม